ماهیت جن

ماهیت به معنای چیستی است 

خلقت جن از آتش است نه آتش شناخته شده بلکه سخن از نوعی آتش است برای اینکه گفته شده

نار و لفظ نار نکره است و معرفه نیست به همین جهت مراد آتش معمولی نیست در این مورد خدا به دو نوع از مرحله خلقت جن اشاره کرده یک مرحله مارج و دیگری نار، مارج در این جا منظور اختلاط شعله های آتش میباشد و بعضی گفته اند که معنی تحرک نیز در آن هست که تفاسیر آن را به شعله های بی دود تفسیر کرده اند 

مارج مرحله دیگر از نار است و نار خودش قابل رویت است ولی مارج محصول نادیدنی از آتش است که همان انرژی حاصله از آتش است که حرکت کننده و نفوذ کننده و همراه با ارتعاش است یا همان امواج حرارتی است یا چیزی حاصل از امواج حرارتی .

در قرآن آمده است : و خلق کردیم جن را از نار سموم 

منظور از نار سموم این آتش برافروخته مانند آتش دست آورد بشر نیست بلکه از آتش فراگیر و سوزنده قبل از آفرینش انسان است و اگر قرار باشد آن طور که آیات دیگر خبر میدهند جهان جن را یک جهان پهناور بدانیم لازم است نار سموم را نیز یک آتش گسترده وپهناور و دراز مدت و پایدار بدانیم که همان آتش های مربوط به دوران پیشین زمین است یا آتشهای درون زمین ویا مربوط به کرات آسمانی و خورشید ها است که جهان جن از نار سموم ساخته و آفریده شده است باید پذیرفت این منبع آتش هنوز هم هست و هنوز هم منشاء پیدایش افراد و اصناف جن میگردد .

اجنه اجسامی هوایی یا ناری (آتشی)هستند که قادرند به اشکال مختلف در آیند . و دارای عقل و هوشند. 

در جن و شیطان جنبه هوا و آتش غالب است و ساختمان بدنشان طوری است که در نهایت لطافت بوده و کاملا قویمی باشد اما کسانی که به عالم مجردات اعتقاد دارند می گویند اجنه موجوداتی ارضی و سفلی هستند ، پاره ای از این موجودات سفلیه تابان و الهی اند که اجنه صالحه هستند .

عده ای از فیلسوفان گذشته و اصحاب ریاضت ، جن را ارواح سفلیه می نامیده و معتقدند که ارواح سفلیه سریع الاجابه هستند و ارواح فلکیه نصی الاجابه و قوی میباشند.

و نیز معتقدند که اجنه جسم نیستند و داخل در اجسام دیگر هم نیستند بلکه قائم به نفس خود می باشند .

گروهی دیگر معتقدند که اینها ارواح بشر هستند وقتی که ازبدنها جدا می شوند قدرت و کمال آنها زیاد می شود .

نظر من این است که این گفتار با نص صریح قرآن سازگاری ندارد و مردود است.

جنها موجودات نامرئی هستند که از آتش بدون دود یا انرژی حرارتی آفریده شده اندکه احیانا 

دیده هم میشوند

جن  در رديف انسان است ، يعنی در عالم جزء مخلوقاتی است كه مكلف و موظف‏ اند ، مثل انسان ، منتها  مخلوقی است كه درجه ‏اش از انسان پايين‏تر است .

قرآن می‏گويد ما انسان را ازخاك ، گل ، اين جور چيزها آفريديم و جن را از شعله ه‏ایی از آتش آفريديم   " « و خلق الجان من مارج من نار »" جنس او آتشين است ، اين يك جنس است و او جنس ديگری ، مبدأ مادی اين يك چيز است و مبدأ مادی او چيز  ديگری .

شيطان هم راجع به آدم اول همين حرف را زد ، گفت " « خلقتنی من‏ نار و خلقته من طين »" مرا از آتش آفريدی و او را از گل .

در قرآن به جن و انس " ثقلين " گفته شده است ، بر خلاف ملائكه كه داخل در ثقلها نيستند . " ثقل " از همان ماده " ثقل " كه به معنی سنگينی است .اشيائی كه وزن دارند ثقل و جسمهايند كه دارای سنگينی هستند .

در اينكه انسان ثقل است يعنی دارا وزن و سنگينی باشد ، امر مشكلی بوده است . حداكثر آنچه كه تصور می‏كردند ( اين بود كه‏ ) مثلا در مورد هوا می‏گفتند هوا جسم هست ولی جسم غير مرئی است چون ما يكديگر را به وساطت هوا و نور می‏بينيم اما خود هوا را نه می‏بينيم و نه‏ لمس می‏كنيم ، وجود هوا را به قرائنی به دست می‏آورم ، از قبيل اينكه وقتی مثلا كوزه‏ای را در آب فرو می‏بريم می‏بينيم قلقل می‏كند ، احساس‏ می‏كنيم كه يك چيزی دارد خارج احساس می‏نيم يك چيزی با صورت و دست ما تماس پيدا می‏كند و فشار می‏آورد ، در صورتی بود كه ( قدما ) راجع به‏ اينكه يك شی‏ء جسم باشد و مرئی نباشد داشتند .

 ولی امروز مسأله شكل ديگری پيدا كرده و آن اين است : جسم يعنی شيئی كه داراری جوهری باشد كه دارای ابعاد است . اينكه در قديم خيال می‏كردند همه جسمها سه بعدی است امروز مورد قبول نيست يعنی معتقدند كه ممكن است جسمی دو بعدی باشد ، جسمی يك بعدی باشد ، جسمی چهار بعدی باشد ، جسمی‏ شش بعدی باشد .

 می‏گويند ما خودمان سه بعدی هستيم و ساختمان ادراك ما هم‏ ساختمان سه بعدی است يعنی ما فقط اجسام سه بعدی را درك می‏كنيم . اگر اجسامی باشند كه سه بعدی نباشند ، دو بعدی يا چهار بعدی باشند آن وقت ديگر ما نمی‏توانيم آنها را درك كنيم . شايد دو بعديها را مثلا بتوانيم درك كنيم جهار بعديها را نتوانيم يا بر عكس .

 به هر حال ادراكات ما ادراكات سه بعدی است نه كمتر و نه بيشتر . بنابراين ممكن است در همين‏ فضا الان اجسامی وجود داشته باشند كه جسم باشند ، ثقل باشند ، وزن داشته باشند ، ما وجود آنها را احساس نكنيم ولی آنها واقعا وجود داشته باشند .

اين احكامی هم كه ما آنها را برای همه اجسام ، قطعی فكر می‏كنيم آنچنان قطعيت ندارد . مثلا می‏گوييم كه جسمی از جسمی‏ نمی‏تواند عبور كند . اگر همين اتاق درهايش بسته باشد ما ديگر نمی‏توانيم از اين ديوارها عبور كنيم مگر اينكه بشكافيم .

 بدون اينكه شيشه را بشكنيم‏ يا در را باز كنيم و ياد ديوار را بشكافيم نمی‏توانيم عبور كنيم . ولی‏ می‏گويند اجسامی كه مثلا دو بعدی هستند از همين ديوار عبور می‏كنند بدون آنكه ديوار شكافته شود . 

  آشنائی با قرآن 6 تفسیر سوره الحمن: استاد مطهری

‏

جن در فرهنگهای مختلف با ماهیت های مختلف تعریف شده است:

در اروپا و غرب به غیر از قسمتهایی از قاره آفریقا جن را ارواح خبیث و سرگردان میدانند به این معنا که افرادی که میمیرند یا اعمال نیک دارند که وارد بهشت میشوند یا اعمال بد دارند که سرگردان هستند و آنها اجنه را ارواح سرگردان میدانند یعنی میگویند موجودی مجزای از انسان نیست یعنی ماهیت وجودی جن همان روح بدون جسم است.      

نظر وب درباره ماهیت جن:

جن موجودی دنیوی و مادی است . و هیچگونه سنخیتی با ملائک ندارد زیرا ملائک موجوداتی ماورائی و از عالم مجردات هستند . در حالی کهجن از عالم ماده است ولی با حواس ما قابل ادراک نیست.

انسان از خاک است و جن از آتش : اینکه انسان از خاک است به این معنا است که عنصر وجودی او از خاک است پس خاصیت خاک جرم داشتن و وزن داشتن است و اینکه جن از آتش است عنصر وجودی او دارای خواص آتش سبک بودن و هوایی بودن است .

حال تصور کنید:

انسان : موجودی که از خاصیتهای خاکی برخورداراست + دارا بودن عقل 

جن: موجودی که از خاصیتهای آتش برخوردار است + دارا بودن عقل 

انسان جسم متراکم و قابل رویت دارد و جن جسم غیر متراکم ( همانند دود آتش یا انرژی حاصل از آتش ) که هر گاه بخواهد همانند دود خود را متراکم کرده و به رویت در می آید و هر گاه بخواهد خود را لطیف و غیر متراکم میکند تا از نظرها پنهان شود .

برای واضح شدن موضوع بهتر است اینگونه بگوییم ما دارای روح هستیم و جسم ، جسمی که از خاک است جن نیز دارای روح بوده (صرف نظر از چگونگی روح در جن) وجسم ، جسمی که از آتش است  تنها تفاوت جن با انسان در نوع جسم و تعقلات و تفکرات این دو موجود است .

خوب این مسلم است که قابلیت آتش ، دود و حرارت  توان شکل گیری  به اشکال مختلف و ظرفی که در آن قرار میگیرد می باشد .